KÖMÜR

 KÖMÜR OLUŞUMU VE KÖMÜRÜN OLUŞUM ORTAMLARI

Kömür karasal ortamlarda veya denize yakın kıyısal bataklıklarda yerinde veya taşınarak gelen bitkisel malzemeleri çökelimi sonucu oluşmuş katı yakıtlardır. 

Paralik havalarda deniz seviyesinin sürekli yükselim ve alçalım göstermesi sonucu birbirinden bağımsız olarak gelişmiş kömür damarlarının sayısı fazla ve buna karşılık damar kalınlıkları incedir. 

Limnik havalarda ise damar sayısını az olmasına karşılık damar kalıkları fazladır. Türkiye'de bilinen Linyit suhurlarının bir bölümü Limnik havzalarda tamamı yerinde oluşmuştur.

Havza nedir?

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

KÖMÜRLEŞMEYE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

1. Havzalarda ki bitkisel malzeme miktarı ve cinsi

2. Zaman

3. Basınç

4. Süpsidans 

Kömürleşme derecesine; zaman, ısı ve basınç kavramlarının her biri tek başına etki eden, üçünün birden ortak etkisi söz konusudur. Şöyle ki ; en yaşlı veya en çok basınca maruz kalmış kömür damarının kömürleşme derecesi her zaman en yüksek olmamaktadır.

Süpsidans; genel anlamda Havzanın çökmesi olarak ifade edilmektedir. Kömürleşme olayı için çökelen bitkisel malzemelerin oksijen ile temas etmeden indirgeyici bir ortamda kalması gerekmektedir. Tüm bunların hepsi  Havzanın çökmesi sonucunda mümkün olabilmektedir ve havzanın çökme hızı önem kazanmaktadır. Süpsidans fazla olduğunda derinlik artar ve bu durumda  turuvanın yetişmesi için gerekli bataklık ortam ortadan kalkar. Çökme az olduğunda ise yığınlaşan bitkisel malzemelerin havanın oksijen ile derinliğinin artmayacağı kadar da yavaş optimum bir değer de olması gerekmektedir.